Etyka cyfrowa w erze sztucznej inteligencji

W szybko ewoluującym świecie, gdzie coraz bardziej popularna staje się sztuczna  inteligencja (AI), problem etyki w świecie cyfrowym nabywa nowego wydźwięku. W miarę tego, jak firmy coraz częściej wdrażają technologie sztucznej inteligencji, napotykają na wiele wyzwań etycznych, wymagających starannego rozważenia i podjęcia strategicznych działań. W niniejszym artykule postanowiliśmy zagłębić się w te etyczne dylematy sztucznej inteligencji występujące we współczesnym świecie, poparte statystykami, opiniami ekspertów i wynikami badań.

Sztuczna inteligencja: powszechne zjawisko w biznesie

Sztuczna inteligencja szybko podbiła świat biznesu. Według raportu McKinsey, w 2023 roku co najmniej 50% firm włączyło AI przynajmniej do jednej funkcji biznesowej. Sztuczna inteligencja jest stosowana nawet w systemach rekrutacyjnych, na temat których więcej informacji uzyskasz przechodząc pod ten link. Wykładniczy wzrost sztucznej inteligencji podkreśla jej potencjał transformacyjny, ale także zwiększa obawy etyczne. Jakie są to wyzwania i czy ludzkość będzie mogła sobie z nimi poradzić?

Oto, jak przedstawia się odsetek firm, które wprowadziły rozwiązania AI w poszczególnych branżach i obawy, związane z brakiem etyczności sztucznej inteligencji:

  • opieka zdrowotna – 46% (największe obawy etyczne związane są w tej branży z prywatnością danych);
  • finanse – 52% (tu obawy etyczne związane są z uprzedzeniami i dyskryminacją);
  • handel detaliczny – 48% (tu występują obawy dotyczące przejrzystości);
  • produkcja – 41% (obawy w tej branży związane są z płynnością pracowników).

Prywatność i bezpieczeństwo danych

Dane są siłą napędową systemów sztucznej inteligencji, ale ich przetwarzanie budzi poważne obawy dotyczące prywatności i bezpieczeństwa. Badanie zrealizowane przez KPMG wykazało, że 54% liderów technologicznych uważa nie przestrzeganie etyki i prywatności danych za swoje największe obawy związane z wdrażaniem sztucznej inteligencji. Niewłaściwe wykorzystanie danych może prowadzić do poważnych konsekwencji, od utraty zaufania klientów aż po sankcje prawne.

Uprzedzenia i dyskryminacja

Systemy sztucznej inteligencji coraz częściej zaczynają być szkolone na danych szkoleniowych, które trudno jest ocenić w skali zerojedynkowej, co z kolei może przyczynić się do nasilenia dyskryminacji. Potwierdzają to badania. Przykładowo wyniki ankietowania przeprowadzonego przez AI Now Institute wykazały, że 35% specjalistów ds. sztucznej inteligencji obawia się stronniczych algorytmów prowadzących do dyskryminujących wyników.

Przejrzystość i odpowiedzialność

„Czarna skrzynka” wielu systemów AI zaciemnia ich procesy decyzyjne, stanowiąc wyzwanie dla przejrzystości i odpowiedzialności. Tylko 25% firm ma pełne zrozumienie tego, w jaki sposób ich modele AI podejmują decyzje.

Zwolnienia z pracy

Potencjał AI w zakresie automatyzacji wywołuje obawy związane ze zwolnieniami ze stanowisk. Według Światowego Forum Ekonomicznego, 85 milionów miejsc pracy do 2025 roku może zostać wypartych przez sztuczną inteligencję, nawet jeśli powstanie 97 milionów nowych stanowisk.

Nowe praktyki etyczne

Aby sprostać wyzwaniom związanym z rozwojem sztucznej inteligencji, firmy zaczynają przyjmować wewnętrzne praktyki etycznej AI, co pozwala też założyć, że niedługo jest możliwe pojawienie się branżowych zasad etycznych. 

Jakie praktyki etyczne są najbardziej popularne? Są to na przykład zasady AI Google, które podkreślają korzyści społeczne, sprawiedliwość, bezpieczeństwo i odpowiedzialność. Proponowane są także regularne audyty systemów AI przeprowadzane w celu zapewnienia zgodności ze standardami etycznymi i wymogami regulacyjnymi. 

Dokumentem, będącym próbą regulacji zasad etycznych w świecie sztucznej inteligencji, jest również UE Akt AI, podkreślający potrzebę przejrzystego, sprawiedliwego i odpowiedzialnego zarządzania AI na poziomie globalnym.

Etyczne rozwiązania w świecie sztucznej inteligencji to nie tylko imperatyw prawny lub moralny, ale także strategia biznesowa. Firmy z solidnymi praktykami etycznej AI zgłaszają wyższe zaufanie klientów i reputację marki, co jest kluczowe dla osiągania długoterminowego sukcesu. 

Poziom zaufania konsumentów do firm, wdrażających etyczną AI:

  • przejrzystość – 35%;
  • łagodzenie uprzedzeń -28%;
  • poufność danych – 40%.

Badanie przeprowadzone przez firmę Capgemini wykazało, że 62% konsumentów miałoby większe zaufanie do firmy, której interakcje z AI byłyby przez nich uznane za etyczne. Ostatecznie, etyczna AI to nie tylko wymóg regulacyjny, ale strategiczna przewaga biznesowa, której firmy nie powinny zignorować.