O życiu kpt. Adama Kowalczyka

5 czerwca o godzinie 14 w parku w Nowej Wsi, w ramach obchodów Święta 56 Pułku Piechoty, odbędzie się uroczystość zasadzenia Dębu Katyńskiego, poświęconego kapitanowi Adamowi Kowalczykowi. Aby przybliżyć tę postać i zachęcić do udziału w uroczystości, cytujemy poniżej biogram Kapitana, zawarty w publikacji pt. Powstańcy Wielkopolscy w grobach katyńskich.

Kapitan piechoty Adam Kowalczyk, syn Jana i Józefy z domu Białek, urodził się 11 października 1894 roku w Nowej Wsi koło Wronek w powiecie szamotulskim. Przed powołaniem do odbycia obowiązkowej służby wojskowej w armii niemieckiej ukończył szkolę budowlaną.

W czasie I wojny światowej, jako poddany pruski, 21 września 1914 roku został powołany do armii zaborcy i skierowany na front zachodni. Walczył we Francji, gdzie 8 sierpnia 1918 roku, w ostatniej bitwie w Amiens nad rzeką Sommą został ranny. Po wyleczeniu ran i zakończeniu wojny, w listopadzie 1918 roku powrócił do kraju, do Wronek, zgłosił się do Straży Ludowej i brał udział w przygotowaniach do powstania wielkopolskiego.

Z chwilą jego wybuchu, jako dowódca oddziału powstańczego brał udział w walkach w Grupie Zachodniej, między innymi o wyzwolenie Wolsztyna i Zbąszynia, oraz na froncie północnym jako dowódca plutonu w oddziale wronieckim. Od 10 marca 1919 roku otrzymał przydział do 10 kompanii 2 Pułku Strzelców Wielkopolskich, najpierw jako dowódca plutonu, a następnie dowódca kompanii w składzie 2 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w 14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej (Żelaznej), dowodzonej przez gen. Daniela Konarzewskiego, w ofensywie znad Wieprza, pod Sobolewem, a także pod Łaskarzewem wykazał się szczególnym męstwem.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, odbył szkolenie zawodowe, był między innymi absolwentem Szkoły Oficerskiej w Poznaniu, otrzymał awans do stopnia podporucznika i został skierowany do służby w 68 Pułku Piechoty we Wrześni. W latach 1922 do 1930 służył w 56 Pułku Piechoty w Krotoszynie początkowo na stanowisku dowódcy kompanii; pułk ten podczas wojny polsko-bolszewickiej został sformowany z 2 Pułku Strzelców Wielkopolskich. W 1923 roku podporucznik Adam Kowalczyk otrzymał awans do stopnia porucznika, a 1 stycznia 1929 roku kapitana i objął stanowisko oficera żywnościowego. W styczniu 1930 został przeniesiony do służby w Korpusie Ochrony Pogranicza. Początkowo był adiutantem w 7 batalionie KOP w Podświlu, powiat Dzisna, województwo wileńskie, a następnie, do połowy sierpnia 1939 roku pełnił funkcję kwatermistrza tego batalionu. Wówczas został powołany na stanowisko kwatermistrza 3 Pułku Piechoty KOP, sformowanego w trybie nadzwyczajnym, wynikającym z zagrożenia wybuchem wojny z Niemcami. Dowódzwto pułku przygotowało wniosek o awans do stopnia majora.

Za męstwo na froncie oraz działalność niepodległościową był odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości i innymi odznaczeniami.

W trzeciej dekadzie sierpnia (23-25.08) 1939, na podstawie przydziału mobilizacyjnego, skierowany został z głównymi siłami nowo sformowanego pułku KOP w okolice Suwałk nad Pruską granicę. W drugiej dekadzie września, wycofujący się w w kierunku południowym pułk, znajdowal się we wschodniej części Polesia, z zamiarem połączenia się z Samodzielną Grupą Operacyjną „Polesie” gen. Franciszka Kleebera. Po drodze, w dniach 21-23 września, stoczyli bitwy z Armią Czerwoną pod Kołkami, oraz w trójkącie wsi Borowicze-Hruziatyn-Nawóz, po których zostali otoczeni przez wojska sowieckie i wzięci do niewoli.

W dniach od 23 do 29 września kpt. Adma Kowalczyk był przetrzymywany w budynku więzienia Powiatowej Komendy Policji w Kowlu, następnie przez więzienie w Szepietówce, dalej w Kijowie i Tiotkino, 3 listopada 1939 roku o godzinie 2 w nocy dotarł do obozu specjalnego NKWD w Kozielsku.

Pod koniec kwietnia 1940 roku przekazany przez władze obozu do dyspozycji UNKWD w Smoleńsku, 30 kwietnia został zamordowany w Lesie Katyńskim.

Jego nazwisko znajduje się na liście wywozowej NKWD nr 052/4 z 27 kwietnia 1940 roku, pozycja 74, teczka personalna nr 2476. W czasie ekshumacji prowadzonej wiosna 1943 roku przez specjalną komisję niemiecką, przy udziale Komisji Technicznej Polskiego Czerwonego Krzyża został zidentyfikowany i oznaczony numerem AM 3849.

Pozostawił żonę Melażnię z Błażejczyków oraz córki Danutę i Janinę.

Źródło: http://wronki.pl/