Otwarcie cmentarza ewangelickiego w Popowie

Na terenie gminy Wronki znajduje się kilkanaście cmentarzy, na których spoczywają dawni mieszkańcy Ziemi Wronieckiej, wyznania ewangelickiego i mojżeszowego. Niestety, wszystkie zostały zniszczone lub rozgrabione z kamienia nagrobnego i stalowych elementów. Cmentarz żydowski zniszczył niemiecki okupant, a ewangelickie… Cóż, przykro byłoby o tym pisać.
Już kilka lat temu Towarzystwo Miłośników Ziemi Wronieckiej (TMZW), pod przewodnictwem ówczesnego prezesa, Ireneusza Vowie, podjęło próbę ratowania od zapomnienia starych cmentarzy. Wówczas pod auspicjami Towarzystwa powstała „Obywatelska Inicjatywa na Rzecz Upamiętnienia i Ochrony Dawnych Cmentarzy i Miejsc Kultu Religijnego na Terenie Gminy Wronki”, której przewodniczącym został jej pomysłodawca, Piotr Pojasek. Na większości cmentarzy wykonano dokumentację fotograficzną. Jednak mimo ambitnych planów dalszych prac nie podjęto. Wczesną wiosną tego roku kolega Piotr (członek Towarzystwa Opieki nad Zabytkami) przypomniał o dawnej inicjatywie. Wyszedł on z propozycją uporządkowania i oznakowania jednego z cmentarzy, wskazał na cmentarz ewangelicki w Popowie. TMZW podjęło wyzwanie.
Miejsce to zostało zbezczeszczone, z premedytacją zniszczone, przez dwa pokolenia służyło za dzikie wysypisko śmieci. Postanowiliśmy przywrócić właściwą godność temu miejscu, a także pamięć o byłych mieszkańcach naszej gminy, ich kulturze, obiektach kultu – dziś będących pomnikami przeszłości, które są – jakby nie było – naszym wspólnym dziedzictwem. Teraz można powiedzieć, że trud wydobycia spod śmieci znaków ich życia i wiary zakończył się sukcesem, a nawet przerósł nasze początkowe oczekiwania.
W kwietniu Zarząd Towarzystwa spotkał się z Radą Sołecką Popowa i zapadła decyzja o rozpoczęciu prac porządkowych na cmentarzu. Naszemu przedsięwzięciu pobłogosławił ks. Maciej Kubiak – proboszcz parafii św. Katarzyny a Opatrzność dopomogła. O podjęciu prac poinformowaliśmy burmistrza Wronek, Mirosława Wieczora, ponieważ działka na której mieści się cmentarz jest własnością gminy.
Od maja członkowie i sympatycy Towarzystwa, wraz z nielicznymi mieszkańcami Popowa, w miarę swoich sił i możliwości, ale z dużym zaangażowaniem przystąpili do oczyszczania terenu. Porządkowanie okazało się wyjątkowo dużym wyzwaniem. Zalęgające przeróżne odpady i do tego olbrzymie ilości korzeni dziko rosnącego bzu były dużym utrudnieniem w odkrywaniu grobów.
Początkowo nie sądziliśmy, że w ogóle cokolwiek znajdziemy. Tymczasem, w miarę wybierania śmieci i budowlanego gruzu, ku naszej radości, zaczęły nam ukazywać się obmurówki grobów, znajdowaliśmy nawet całe tablice nagrobne. Mamy świadomość tego, że odzyskaliśmy zaledwie – i zarazem aż – dwadzieścia kilka grobów znajdujących się w dolnej kwaterze cmentarza.
Wycięte zostały zarośla, wywieziono 60 ton odpadów, nawieziono ziemi, zasadzono wiele krzewów i kwiatów, posiano trawę, zbudowano lapidarium i ozdobny mur, postawiono symboliczny pomnik. Całość prezentuje się bardzo pięknie i dostojnie, w niczym nie przypominając zaniedbanego miejsca sprzed kilku miesięcy.
Ten piękny efekt został osiągnięty w dużej mierze dzięki społecznemu zaangażowaniu pana Rafała Siwińskiego i pracowników jego firmy „Panderoza”.
Życzliwość i zrozumienie innych firm, pomoc Urzędu Miasta i Gminy oraz wsparcie i praca wielu ludzi, w tym młodzieży szkolnej i harcerzy, pod organizacyjną batutą kol. Krystyny Tomczak (sekretarza TMZW) wydała piękny owoc. Teraz, z radością podsumujemy nasze wspólne dzieło uroczystością otwarcia odtworzonego cmentarza.