Jak co roku 10 grudnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, został on ustanowiony w 1950 roku przez ONZ przy okazji rocznicy podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Dzień ten ma przypominać o podstawowych prawach człowieka – prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania, prawo do głoszenia swoich poglądów, wolność zrzeszania się, prawo do uczestniczenia i organizowania pokojowych manifestacji.
W Polsce prawa człowieka określone są w II rozdziale Konstytucji RP, a gwarantuje nam ona takie prawa jak:
- prawo do własności i dziedziczenia
- prawo do wolności
- równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji
- wolność od tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania oraz karania i stosowania kar cielesnych
- prawo do rzetelnego procesu
- wolność wyznania i poglądów
- wolność do gromadzenia i zrzeszania się
- prawo wyborcze
- wolność zachowania tożsamości i języka mniejszości narodowych
Prawa człowieka dzielą się na:
- osobiste
- prawa i wolności polityczne
- prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne
Przypadkami łamania praw człowieka zajmują się poniższe instytucje:
- Rada Praw Człowieka ONZ z siedzibą w Genewie
- Komitet Praw Człowieka ONZ z siedzibą w Genewie
- Europejski Trybunał Praw Człowieka z siedzibą w Strasburgu
Pozarządowe organizacje praw człowieka:
- Amnesty International
- Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- Human Rights Watch
- Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
Prawa człowieka mają charakter:
- powszechny – obowiązują na całym świecie i przysługują każdemu człowiekowi
- przyrodzony – przysługują każdemu od chwili urodzenia
- niezbywalny – nie można się ich zrzec
- nienaruszalny – istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią dowolnie regulowane
- naturalny – obowiązują niezależnie od ich potwierdzenia przez władzę państwową
- niepodzielny – wszystkie stanowią integralną i współzależną całość
Miejsca i przykłady łamania praw człowieka:
Chiny – są państwem, w którym nagminnie łamie się prawa człowieka. Oto przykłady:
- prawo do wolności wypowiedzi
- prawo posiadania
- prawo do życia
- tortury podczas przesłuchań w celu wymuszenia zeznań
- pogwałcenie prawa do sprawiedliwego sądu
- zakaz zwoływania gromadzeń
Rosja
- stosowanie tortur przez funkcjonariuszy państwowych (Federalna Służba Bezpieczeństwa) np. pobicia, rażenie prądem, gwałty
- przemoc wobec kobiet
- pozasądowe egzekucje
Ameryka Południowa
- brutalność policji (Brazylia, Ekwador, Jamajka, Stany Zjednoczone, Wenezuela)
- torturowanie i maltretowanie więźniów i osób zatrzymywanych (Boliwia, Brazylia, Ekwador, Peru)
- prześladowania obrońców praw człowieka (Boliwia, Chile, Kolumbia, Meksyk)
Ameryka Północna – USA
- gwałty i nadużycia seksualne wobec kobiet w więzieniach
- zakaz wnoszenia skarg na łamanie praw do międzynarodowych instytucji kontrolujących przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań
- niesprawiedliwe sądy
Bliski Wchód
- rutynowe stosowanie tortur
- nieuczciwe procesy sądowe
- nieludzkie formy traktowania
- egzekucje pozasądowe
„Prawa człowieka należą do każdego z nas bez wyjątku. Ale dopóki nie poznamy swoich praw, nie będziemy się domagać ich przestrzegania oraz bronić swoich praw i praw innych, dopóty dokumenty dotyczące praw człowieka spisywane przez dziesięciolecia będą tylko pustymi słowami” – Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych Bon Ki-moon.